همان طور که در مقاله «عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی کودکان دبستانی» نیز ذکر شد، پیاژه مراحل رشد ذهن کودکان را به چهار مرحله عمده تقسیم کرده است. مرحله اول که از بدو تولد تا حدود دو سالگی است، مرحله حسی حرکتی است.
اطفال در این سنین نمیتوانند در مورد چیزهایی که در معرض دیدشان نیست، فکر کنند. ادراک آنها در مورد اشیاء کاملا با ادراک ما متفاوت است.
برای نمونه اگر روی اسباب بازی که کودک به طرفش میرود، یک دستمال بیندازید، کودک از ادامه حرکت به طرف آن منصرف میشود. در واقع کودک فکر نمیکند که اسباب بازی زیر دستمال است و با کنار زدن دستمال میتواند به آن دست پیدا کند. او فکر میکند که چون دیگر اسباب بازی را نمیبیند، پس آن دیگر وجود خارجی ندارد و از بین رفته است.
مفهوم خصوصیت دائمی بودن اشیاء
کودکان در این دوره درکی از مفهوم خصوصیت دائمی بودن اشیاء را ندارند و اشیاء میتوانند مرتبا آشکار و ناپدید شوند.
در این مرحله با ترتیب دادن بازیهای مختلف، میتوان کودک را برای پشت سر گذاشتن این دوره و ورود به مرحله بعدی آماده کرد. در واقع این بازیها باعث کسب تجربههای ارزشمند در کودکان و رشد ذهنی آنها میشود و در نتیجه طول دوره حسی حرکتی کوتاه میگردد.
این بازی میتواند با پنهان و آشکار کردن اشیا با استفاده از یک تکه پارچه و یا نیمه پنهان کردن شی (قسمت کوچکی از شی از زیر پارچه دیده شود) انجام شود. با این بازی کودک به تدریج به مفهوم خصوصیت دایمی بودن چیزها پی میبرد و بنابراین میتواند با کنار زدن پارچه، شی پنهان شده را بیابد.
بازی دالی موشه (پنهان کردن صورت با دستان و سپس آشکار کردن آن و یا پنهان شدن در پشت اشیاء و آشکار شدن همراه با ادای کلمه دالی) نیز درک این مفهوم را برای کودک آسان میکند. این بازی برای کودک بسیار جذاب بوده و او را به هیجان میآورد.