مهارت سادهسازی چیست؟
توانایی سادهسازی یک مهارت است. مهارتی بسیار مهم که میتواند ما را در بسیاری از زمینهها پیش بیندازد و موفقیتمان را تضمین کند. به قول «اسکات آدامز» کارتونیست آمریکایی و نویسنده کتاب «شکست بخورید و برخیزید»: «سادهسازی، معمولی را به شگفتانگیز تبدیل میکند!»
این تعریف خود به نوعی تعریف خلاقیت هم هست. عدول از حالت معمول (معمولی بودن) و تبدیل شدن به فردی متفاوت و به گفتار اسکات آدامز «شگفت انگیز»، نشان از مهارت خلاقیت دارد. بنابراین مهارت سادهسازی و توانایی قابل فهم کردن مطالب برای همه اقشار علاقمند به موضوع، نیاز به مجهز شدن به مهارت خلاقیت دارد. فرد خلاق میتواند خارج کلیشههای معمول فکر کند و در جهت سادهسازی گام بردارد.
ولی منظور از مهارت سادهسازی، آن هم در بسیاری از زمینهها چیست؟
شما احتمالا تاکنون به فراخور علاقمندیها و یا مقتضیات و شرایط کاریتان، تعداد کم یا زیادی از کتابهای مختلف را مطالعه کردهاید. در حین مطالعه هم حتما متوجه شدهاید که برخی از این کتابها برایتان بسیار ثقیل هستند و بهراحتی منظور نویسنده را متوجه نمیشوید.
واقعیت این است که بعضی از نویسندگان بهدلیل استفاده از کلمات و اصطلاحات قلمبه سلمبه و همچنین بهکارگیری استعارههای مبهم، کار خواندن و درک مفهوم را مشکل میکنند. بهطوری که خواننده برای درک مفهوم نوشتهها آنقدر انرژی مصرف میکند که دیگر توان ادامه مطالعه را از دست میدهد. بنابراین بعد از خواندن چند صفحه از کتاب، آن را کنار میگذارد و به قول معروف عطایش را به لقایش میبخشد.
تفاوت نوشتههای قدیمی و جدید
همانطور که در مقاله «نویسندگی خلاق» هم ذکر شده، این نوع از نگارش در سدههای قبل بسیار مرسوم بود. در آن زمانها این نوع از نگارش دلالت بر سواد و تسلط بالای نویسنده به آرایهها و صنایع ادبی داشت. ولی در عصر حاضر کسی دنبال این آرایهها نیست و همه به دنبال دریافت مفهوم در سادهترین شکل و در کوتاهترین زمان هستند.
از طرف دیگر برخی کتابها هم ممکن است به دلیل ضعف نگارنده در نگارش روان و قابل فهم برای عموم، از طرف خوانندگان مورد اقبال قرار نگیرد.
در مقابل نویسندگانی هم هستند که بلحاظ مهارت سادهنویسی که دارند، میتوانند سنگینترین مفاهیم را با جملات و متونی بسیار ساده بیان کنند. بهطوری که این مفاهیم برای همه مخاطبان خاص آن موضوع، با هر سواد و درکی، قابل فهم باشد. مهارت سادهسازی و سادهنویسی مفاهیمِ سنگین باعث میشود ضمن انتقال کامل مطالب به مخاطب، خوانندگان را شیفته این گروه از نویسندگان و نوشتههایشان کند. در واقع سادهسازی مطالب و سادهنویسی باعث روانی و جذاب شدن نوشته میشود.
در این زمینه نقل قولی از انیشتین هم وجود دارد که میگوید:
ساده کنید، ساده کنید، ساده کنید، اما بیش از حد ساده نکنید.
در واقع این سادهسازی تا جایی باید ادامه پیدا کند که به مفهوم موضوع صدمه وارد نکند و ضمن سادگی و قابل درک بودن، منظور گوینده را نیز تمام و کمال به مخاطب انتقال دهد.
همانگونه که پیشتر گفتم، مهارت سادهسازی میتواند در زمینههای مختلف کاربرد داشته باشد و فقط محدود به نوشتن و نویسندگی نیست.