کودکان بیش فعال
همه ساله با آغاز سال تحصیلی، در بعضی از خانوادهها مشکلی به نام کودکان بیش فعال مطرح میشود. بیش فعالی اختلالی است که در 5 تا 8 درصد کودکان دیده میشود. این عارضه در پسرها سه برابر دخترها است. کودکان بیش فعال بسیار پرتحرک، بیقرار و ناآرام هستند و نمیتوانند برای مدتی در یک جا آرام بگیرند. دایم در حال راه رفتن، حرکت و جنب و جوش هستند. بی مهابا اشیا را پرت میکنند، ظروف را میشکنند. بدون احساس خطر، کارهای پرمخاطره و خطرناک انجام میدهند.
کودک بیش فعال قبل از سن دبستان در منزل کنترل و یا تحمل میشود، ولی با ورود به مدرسه این مشکلات نمود بیشتری پیدا میکنند. این کودکان در مدرسه با رفتارهای خود موجب برهم خوردن نظم کلاس شده و در روند معمول کلاس ایجاد اختلال میکنند. معمولا حوصله انجام تکالیفشان را ندارند. از طرف دیگر برخورد اولیای دبستان با دانش آموز بینظم باعث انزجار کودک بیش فعال از مدرسه میشود. به طوری که اغلب این کودکان تمایلی به رفتن به مدرسه را ندارند.
اختلال کم توجهی (ADHD) چیست؟
اختلال کمتوجهی-بیشفعالی (ADHD) یک اختلال عصبی-رشدی است که معمولاً در دوران کودکی شروع میشود و میتواند تا بزرگسالی ادامه یابد. این اختلال با مشکلاتی در توجه، تمرکز، کنترل تکانهها و بیشفعالی شناخته میشود. افراد مبتلا به ADHD ممکن است دچار بیقراری، حواسپرتی، دشواری در انجام وظایف طولانی و مشکلات سازماندهی باشند. این اختلال میتواند بر عملکرد تحصیلی، شغلی و روابط اجتماعی تأثیر بگذارد، اما با تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب از طریق درمان دارویی و رواندرمانی میتوان علائم آن را کنترل کرد و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشید.
شناخت اختلال کمتوجهی و بیش فعالی (ADHD)
گام اول در رفتار مناسب با کودکان مبتلا به کمتوجهی و بیش فعالی، شناخت ابعاد مختلف این اختلال توسط والدین و معلمان است. گام بعدی، برخورد صحیح با آنهاست که نیازمند زمان، پشتکار، سعی، همکاری و هماهنگی زیادی است. بنابراین والدین و معلمان باید با حوصله و مهربانی، و همچنین با نشاط و شوخطبعی با این کودکان برخورد کنند.
نقش اطرافیان در رشد و پرورش استعدادهای کودکان
این کودکان اغلب باهوش، خلاق و مهربان هستند و ظهور و رشد تواناییهای آنها به رفتار درست اطرافیان بستگی دارد. جالب است بدانید که برخی از افراد تأثیرگذار در جهان با این اختلال دستوپنجه نرم کردهاند. حتی برخی از آنها به دلیل رفتارهای غیرمتعارف از مدرسه اخراج شدهاند، ولی با حمایتهای خانواده و تربیت صحیح به دانشمندان، هنرمندان، نویسندگان و رهبران بزرگی تبدیل شدهاند. از جمله این افراد میتوان به آلبرت انیشتین، توماس ادیسون، بتهوون، لویی پاستور و آبراهام لینکلن اشاره کرد.
اثرات تنبیه و سرزنش بر روحیه کودکان بیش فعال
در برخی خانوادهها، کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است مورد تنبیه و سرزنش قرار بگیرند که میتواند منجر به افسردگی و کاهش اعتماد به نفس آنها شود. این مشکلات در صورت پذیرش اختلال و برخورد اصولی والدین کاهش مییابد و کودک برای ورود به جامعه و مدرسه بهتر آماده میشود.
استفاده از انرژی بالا به عنوان فرصتی برای پیشرفت
این اختلال حتی میتواند فرصتی برای پیشرفت باشد. با هدایت انرژی زیاد کودکان به فعالیتهای مفید مانند ورزش، میتوان به رشد آنها کمک کرد. ورزشهایی که هم مورد علاقه کودک باشند و هم نیاز به انرژی زیادی داشته باشند، مانند دو، فوتبال یا شنا، گزینههای مناسبی هستند. تشویق والدین نیز به پیشرفت آنها در این مسیر کمک خواهد کرد.
تقویت نظم و مسئولیتپذیری
برای کاهش فراموشکاری و کمتوجهی کودکان بیش فعال، مسئولیتهای کوچک و سادهای به او محول کنید و در صورت انجام صحیح، با تشویق به او انگیزه بدهید. همچنین، برای وسایل شخصیاش مکان مشخصی تعیین کنید تا بتواند به راحتی به آنها دسترسی داشته باشد.
کشف و شکوفایی استعدادهای کودکان
هر کودکی تواناییها و استعدادهای منحصر به فرد خود را دارد. برای موفقیت او، استعدادهایش را شناسایی کرده و فضای لازم برای رشد آنها را فراهم کنید. این تواناییها ممکن است در زمینههای مختلفی چون ورزش، هنر یا مهارتهای فنی باشند. با ایجاد شرایط مناسب و تشویق، اعتماد به نفس کودک تقویت شده و مشکلات رفتاری او کاهش خواهد یافت.