تکنیک طوفان فکری

تکنیک طوفان فکری
فهرست مطالب

تکنیک طوفان فکری چیست و چه کسی آن را ابداع کرد؟

تکنیک طوفان فکری یا تکنیک بارش فکری (brainstorming) روشی است خلاقانه برای حل مسائل مختلف! در این تکنیک تعدادی از افراد دور هم جمع می‌شوند تا در مورد یک مسئله ایده و را‌ه‌حل بدهند. در نهایت با جمع‌بندی این ایده‌ها، بهترین راه‌حل برای مسئله پیدا می‌شود.

این تکنیک را برای نخستین بار دکتر الکس آزبورن (Alex Faickney Osborn) ابداع کرد. این تکنیک را به اسامی مختلف مانند بارش افکار، طوفان فکری، توفان ذهنی و … نیز می‌نامند.

تکنیک بارش فکری یکی از معروف‌ترین تکنیک‌های خلاقیت است و به عنوان یک تکنیک گروهی شناخته می‌شود. در این تکنیک تعداد مطلوب شرکت‌کنندگان نباید خیلی کم باشد، به طوری که افراد انگیزه لازم برای ارائه ایده نداشته باشند. همچنین تعداد نباید خیلی زیاد باشد که کنترل جلسه از دست مدیر جلسه خارج شود و از طرف دیگر برخی فرصت ارائه ایده پیدا نکنند. تعداد مطلوب شرکت‌کنندگان می‌تواند 6 تا 12 نفر باشد.

در این تکنیک شرکت‌کنندگان طی جلسه‌ای در مورد یک مسئله یا مشکل به صورت گردشی ایده‌های فی‌البداهه خود را بیان می‌کنند. جلسه توسط یک سرپرست که وظیف تسهیلگری دارد، مدیریت می‌شود. همچنین یک نفر هم به عنوان منشی جلسه، نظرات ارائه شده توسط حضار را روی تخته یا کاغذ یادداشت می‌کند.

لیست ایده‌های طوفان فکری

تاریخچه و تکامل طوفان فکری

طوفان فکری (Brainstorming) به عنوان یک روش رسمی برای ایده‌پردازی، در اوایل دهه ۱۹۴۰ توسط الکس آزبورن، یکی از بنیان‌گذاران شرکت تبلیغاتی BBDO، معرفی شد. آزبورن که به‌خاطر نوآوری‌هایش در زمینه تبلیغات شناخته شده بود، متوجه شد که وقتی اعضای تیم به صورت گروهی و بدون ترس از قضاوت یا انتقاد درباره مسائل مختلف صحبت می‌کنند، ایده‌های خلاقانه و نوآورانه بیشتری شکل می‌گیرد. این مشاهدات او را به ابداع روشی هدایت کرد که در آن اعضای گروه می‌توانستند در فضایی آزاد و بدون محدودیت ایده‌های خود را مطرح کنند. او این روش را در کتاب خود به نام Applied Imagination (تصور کاربردی) به تفصیل توضیح داد و این تکنیک را به‌طور گسترده‌ای معرفی کرد.

شرکت bbdo و تکنیک طوفان فکری

با گذشت زمان، طوفان فکری از یک تکنیک گروهی در تبلیغات به روشی جهانی برای حل مشکلات و بهبود خلاقیت تبدیل شد. در دهه‌های بعد، پژوهش‌های زیادی درباره این روش انجام شد و تکنیک‌های جدیدی برای بهبود آن توسعه یافت. به عنوان مثال، نسخه‌های دیجیتال طوفان فکری که امکان مشارکت افراد از راه دور را فراهم می‌کنند، در عصر اینترنت به وجود آمدند. همچنین، تکنیک‌های متنوع‌تری مانند طوفان فکری معکوس (که در آن به‌جای حل مشکلات، موانع و مشکلات بیشتر شناسایی می‌شوند) به تکامل این روش کمک کرده‌اند.

امروزه طوفان فکری به‌عنوان یک ابزار کلیدی در جلسات خلاقانه، طراحی محصول، توسعه کسب‌وکار، و حتی حل مسائل اجتماعی به کار گرفته می‌شود و همچنان یکی از موثرترین روش‌ها برای تولید ایده‌های نوآورانه باقی مانده است.

تکنیک طوفان فکری چه کاربردهایی دارد؟

زندگی ما انسان‌ها سرشار از مسئله است و ما هر روز به طور ناخودآگاه مسائل ریز و درشت زیادی را حل می‌کنیم. بعضی از این مسائل در زندگی شخصی، اقتصادی، اجتماعی و شغلی ما بسیار پررنگ‌تر هستند و حل اصولی و خلاقانه آن‌ها می‌تواند تاثیر غیرقابل انکاری در کیفیت زندگی‌مان داشته باشند.

در این تکنیک می‌توان با تولید ایده‌های فراوان، بهترین آن‌ها را برای حل مسائل بکار برد. همچنین با ترکیب ایده‌ها به ایده‌های خلاقانه‌تر و متفاوت‌تری دست یافت.

مزایای استفاده از این تکنیک در ادارات و سازما‌ها

از طرف دیگر در ادارات و سازمان‌های مختلف، کارکنان خوش‌فکر و خلاقی وجود دارند که معمولا مدیران از وجود آن‌ها غافلند. در هر سازمانی درصورت شناسایی این گروه از کارکنان، می‌توان در جهت تعالی سازمان، از پیشنهادها و ایده‌های آن‌ها نهایت استفاده را  برد. 
 
توجه داشته باشیم که استفاده از کارکنان و مشارکت دادن آن‌ها در ایده‌پردازی و حل مسائل سازمان باعث می‌شود:

تکنیک طوفان فکری یکی از سریع‌ترین روش‌ها برای آزادسازی تفکر خلاق افراد است. در این روش حتی در مواردی کارکنان برونگرا و کم‌حرف ایده‌های باورنکردنی ارائه می‌دهند که در حل مسائل بسیار راهگشا و موثر هستند. 

جلسه طوفان فکری

تکنیک طوفان فکری دارای دو مرحله مجزا است:​

1. مرحله تولید ایده:

در این مرحله از تکنیک مهارت ایده‌پردازی و تفکر خلاق حضار اهمیت دارد. هدف از این مرحله تولید تعداد زیادی ایده است که توسط شرکت‌کنندگان به نوبت ارائه می‌شود. در این مرحله تمام سعی روی کمیت ایده‌هاست. هرچه تعداد ایده‌های ارائه شده توسط شرکت‌کنندگان بیشتر باشد، امکان اینکه در بین آن‌ها ایده‌های ناب و ارزشمند وجود داشته باشد، بیشتر می‌شود. با توجه به اینکه این تکنیک گروهی است، شرکت‌کنندگان برای ارائه ایده‌های هرچه بیشتر انگیزه مضاعف پیدا می‌کنند. به همین دلیل هم به این تکنیک، تکنیک طوفان فکری گفته می‌شود.

- قوانین تولید ایده

در مرحله تولید ایده قوانینی وجود دارد که باید توسط همه شرکت‌کنندگان رعایت شود. بنابراین تسهیلگر قبل از شروع جلسه بارش فکری در مورد قوانین تولید ایده به شرکت‌کنندگان توضیح می‌دهد. این قوانین عبارتند از:

در این مرحله هیچ فکر و ایده‌ای نباید مورد قضاوت، ارزیابی و انتقاد قرار گیرد.

هر چه ایده‌ها دور از ذهن، بکر و جسورانه باشند، بهتر است.

در این مرحله تاکید روی کمیت ایده‌ها است. بنابراین هر چه تعداد ایده‌ها بیشتر باشد بهتر است.

تا زمانی که افراد شرکت‌کننده ایده ارائه می‌دهند، جلسه بارش افکار ادامه پیدا می‌کند.

برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر لازم است در ابتدا کار بازه زمانی مشخصی را برای جلسه طوفان فکری مشخص کرد. وقتی بازه زمانی معینی تعیین می‌شود، افراد شرکت کننده در جلسه، سریع‌تر تمرکز کرده و ایده‌های بهتر و بیشتری مطرح می‌کنند. زمان مناسب می‌تواند ۱۵ تا ۴۵ دقیقه باشد.  

2. مرحله ارزیابی ایده:

در این مرحله از تکنیک طوفان فکری، ایده‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. بنابراین در این مرحله بیشتر تفکر منطقی به کار می‌آید. در صورتی که در مرحله قبل یعنی تولید ایده، بیشتر تفکر خلاق و مهارت ایده‌پردازی حرف اول را می‌زد. 
 
در مرحله ارزیابی برخی از ایده‌ها که اهمیت زیادی ندارند، حذف می‌شوند. همچنین تعدادی  از آن‌ها با هم ترکیب می‌شوند و ایده‌های جدید و کامل‌تری را به‌وجود می‌آورند. در نهایت نیز حضار، ایده یا ایده‌های برتر را انتخاب می‌کنند و برای حل مسئله یا موضوع مورد بحث استفاده می‌کنند.

آیا شما تاکنون از تکنیک طوفان فکری استفاده کرده‌اید؟

اغلب ما در طول زندگی‌مان بدون اینکه از وجود چنین تکنیکی آگاه باشیم، به کرات از آن برای حل مسائل‌مان استفاده کرده‌ایم. 
 
نظر شما چیست؟ آیا تاکنون به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه از این تکنیک استفاده کرده‌اید؟ این روش چقدر در حل مسائل‌تان موثر بوده؟
 
اگر هم تاکنون از این تکنیک موثر و مفید استفاده نکرده‌اید، سعی کنید آن را در حل مسائل کوچک و بزرگ خانوادگی و شغلی خود بکار ببرید و تجربه کنید. این تکنیک در کنار سایر تکنیک‌های خلاقیت و حل مسئله می‌تواند شما را قادر سازد تا مسائل‌تان را به‌راحتی و به‌طور خلاقانه و متفاوت از سایرین حل کنید و از مزایای آن بهره‌مند شوید.
 
لطفا تجربیات خود در زمینه بکارگیری تکنیک طوفان فکری و سایر تکنیک‌های حل مسئله را در زیر همین مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
 
در ضمن برای آشنایی با سایر تکنیک‌های خلاقیت و حل مسئله اینجا کلیک کنید.

مقاله «5 بازی ساده برای تقویت خلاقیت کودکان در خانه» را بخوانید، به سوالات آن پاسخ دهید و هدیه بگیرید!

این مقالات را هم بخوانید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

1 دیدگاه برای “تکنیک طوفان فکری

  1. SabaGhobadi
    SabaGhobadi گفته:

    طوفان فکری همون روشیه که ما به جز خلاق شدن راه دیگه ای توش نداریم و از هرنکته و مطلبی که از ذهنمون میگذره میتونیم به یه ایده خفن و یه خلاقیت درست حسابی برسی.خوبی این روش هم اینه که هم به صورت فردی و هم به صورت گروهی میشه انجامش داد. من مقاله های زیادی رو در این مورد خوندم.

ورود | ثبت نام
شماره موبایل یا پست الکترونیک خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
درخواست بازیابی رمز عبور
لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ایمیل بازیابی ارسال شد!
لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد