تکنیک PMI چیست؟
هریک از ما قالبها و الگوهای ذهنی خاصی داریم و به طور ناخودآگاه به این قالبها گرایش داریم. گرچه به طور ارادی میتوانیم توجه خود را کنترل کنیم و فراتر از قالبهای ذهنیمان فکر کنیم. وظیفه تکنیک PMI هم دقیقا همین است، شکستن قالبها و کلیشههای ذهنی!
این تکنیک یکی از تکنیکهای خلاقیت است و نام آن از حروف اول 3 کلمه Minus ،Plus و Interesting گرفته شده است. معنی این 3 کلمه به ترتیب عبارتاند از:
- مثبت Plus (نکات مثبت یا مزایا)،
- منفی Minus (نکات منفی یا موانع و معایب)
- جالب Interesting (نکات جالبی که نه مثبت است و نه منفی)
افراد معمولا به موضوعات و مسائل مختلف تک بعدی نگاه میکنند که آن هم اغلب بعد منفی موضوع است. ولی در خلاقیت به نگاه همه جانبه و از زوایای مختلف تاکید شده است. یکی از کاربردهای این تکنیک هم وادار کردن انسان به نگاه چند جانبه به موضوعات است.
در این تکنیک شخص مجبور میشود برخلاف قالبهای ذهنیاش فکر کرده و علاوه بر نکات منفی، به نکات مثبت و همینطور نکات جالب چیزهای مختلف هم توجه کند. این توجه همه جانبه باعث تربیت ذهن به انجام تفکر خلاق میشود.
روش کار در این تکنیک
در تکنیک PMI روش کار اینگونه است که ابتدا فرد توجهاش را به نکات مثبت موضوع معطوف میکند. سپس به نکات منفی و نهایتا به نکات جالب و تازه آن که نه مثبت است و نه منفی، توجه میکند. در پایان نیز نسبت به تهیه لیست نکات مثبت، نکات منفی و نکات جالب و تازه موضوع اقدام میکند.
بهتر است این لیست به صورت مکتوب و منظم همانند جدول روبرو تهیه شود تا در یک نگاه تمام جوانب موضوع جلوی چشم فرد قرار گیرد.
تکنیک PMI به نوعی تلفیقی است از تکنیک طوفان فکری، تصمیمسازی و تفکر انتقادی که نکات مثبت، منفی و جالب یک ایده یا موضوع را به بحث میگذارد، تا جنبههای مختلف آن آشکار شود.
کاربرد تکنیک (پی. ام. آی) PMI
یکی از مهم ترین کاربردهای این تکنیکِ خلاقیت زمانی است که نگاه سیاه یا سفید به موضوعات داریم. به عبارت دیگر هر چه نسبت به موضوعی بیش از اندازه بدبین یا خوشبین باشیم، استفاده از این تکنیک کارآمدتر و اثربخشتر خواهد بود.
در واقع این تکنیک نگاه تک بعدی ما را تعدیل میکند و باعث بسط و توسعه نگاهمان میشود. این تکنیک باعث میشود که ما نسبت به موضوع مورد بررسی درک و فهم بیشتر و بهتری کسب کنیم و در نتیجه با اطلاعات بیشتری نسبت به تصمیمگیری اقدام کنیم.
در ضمن پس از لیست کردن نکات مثبت و منفی، برای یافتن نکات جالب کافی است که در مورد موضوع جمله «چقدر جالب میشد اگر …» را کامل کنیم.
از آنجایی که افراد غیر خلاق تمایلی به دیدن نکات مثبت و جالب موضوعات ندارند و بیشتر به نکات منفی توجه می کنند، این تکنیک تمرین خوبی نیز برای مثبتاندیشی افراد است. در واقع این تکنیک در حکم ابزار و عینکی است که فرد به وسیله آن میتواند همه زوایای موضوع را دقیقتر و کاملتر ببیند و برداشت شفافتری از موضوع داشته باشد.