خلاقیت یعنی به چالش کشیدن دانسته‌های قبلی!
Rope walking outdoor adventure park activities with tightrope and zip line component flat poster vector illustration

مفهوم این تعریف چیست؟

چه رابطه‌ای میان به چالش کشیدن دانسته‌های قبلی و خلاقیت وجود دارد؟

هرکدام از ما فارغ از این‌که چند سال داریم، در طول عمر خود چیزهای زیادی یاد گرفته‌ایم. برخی از این آموزه‌ها را از دوران طفولیت و کودکی به‌طور ضمنی و به‌تدریج از بزرگسالان و اطرافیانمان آموخته‌ایم. بعضی را از جامعه، مدرسه و دانشگاه، قسمتی را هم از مطالعه کتاب، تماشای فیلم و … فرا‌گرفته‌ایم.

از طرف دیگر با توجه به این‌که هرکس شرایط، محیط و زندگی خاص خود را داشته و افراد، ابزار و امکانات خاصی را تجربه کرده، شخص منحصربه‌فردی است و کاملاً با دیگران تفاوت دارد. درواقع در دنیا هیچ دونفری را نمی‌توان یافت که تمامیِ دانسته‌هایشان شبیه به‌هم باشد. هرکس فکر، باور، عملکرد و زندگی خاص خود را دارد. چیزی که از دید یکی کاملاً درست است، ممکن است از دید دیگری اشتباه محض باشد و برعکس.

علاوه بر این، در هر جامعه‌ای ایدئولوژی خاصی حاکم است. هریک از این ایدئولوژی‌ها هم به‌نوبه خود تأثیرات خود را روی افکار و عملکرد افراد جامعه می‌گذارند؛ به‌طوری‌که موجب پیچیدگی بیشتر موضوع شده و تمایزها و تفاوت‌های افکار و عملکرد افراد را بیش‌ازپیش توسعه می‌دهند.

حال، سوالی که مطرح می‌شود این است که با این تنوع فوق‌العاده زیاد در افکار، باورها و عملکردها در جوامع انسانی، چگونه می‌توان گفت کدام‌یک از افکار و عملکردها درست و کدام‌‌یک اشتباه است؟!

چطور می‌توان به حقیقت رسید؟

چه معیار و شاخصی را می‌توان برای تمایز درست و غلط از هم متصور بود؟

سوال اساسی‌تر اینکه آیا اصلاً درست و غلطی وجود دارد؟!

اعتبار فرضیه‌های علمی

همان‌طوری که می‌دانید حتی در مباحث علمی، هر نظریه و فرضیه‌ای که توسط دانشمندان و متخصصان رشته‌های مختلف علمی مطرح می‌شود و مورد وثوق و پذیرش جامعه علمی قرار می‌گیرد، پس از مدتی با فرضیه جدیدی نقض شده و کنار گذاشته می‌شود. ازاین‌رو می‌توان گفت هر فرضیه‌ای برای بازه زمانی خاصی درست است و با سپری شدن آن بازه زمانی و ظهور فرضیه دیگر، نادرست تلقی می‌شود و جای خود را به فرضیه جدید می‌دهد.

 

فرضیه علمی

 

البته مسلماً فرضیه جدید هم تاریخ انقضای خود را دارد و به‌زودی توسط فرضیه جدیدتر جایگزین خواهد شد. این پدیده از ابتدای ظهور علم وجود داشته و توسعه فناوری‌های نوین و پیشرفت جوامع بشری مدیون همین پدیده بوده است.

حال با توضیح کوتاهی که در مورد فرضیه‌های علمی دادم، شاید بتوان گفت دانسته‌ها، افکار و باورهای تک‌تک افراد نیز در جای خود و حداقل برای خود فرد، درست هستند! البته درعین‌حال می‌توان در شرایط خاص و بسته به مقتضیات زمان و مکان همه آن‌ها را زیر سوال برد. در این صورت می‌توان با دانش، افکار و باورهای جدید، جایگزین نمود. چرا که بشر برای پیشرفت خود چاره‌ای جز به چالش کشیدن دانسته‌های قبلی خود و تغییر و تحول در آن‌ها ندارد. به‌عبارت‌دیگر، باگذشت زمان و پیشرفت علم، دانسته‌های ما قدیمی می‌شوند. بنابراین دیگر قادر به پاسخ‌گویی به نیازها و ضروریات کنونی ما نیستند و باید نو شوند.

 

خلاقیت یعنی تولید ایده‌های جدید

از طرف دیگر می‌دانیم که خلاقیت یعنی تولید ایده‌های جدید، متفاوت فکر کردن و متفاوت عمل کردن! پس به چالش کشیدن دانسته‌ها با سایر تعاریف خلاقیت هم همخوانی دارد.

«الوین تافلر» نویسنده و آینده‌پژوه مشهور آمریکایی در این رابطه می‌گوید: «بی‌سوادانِ قرن بیست‌ویک کسانی نیستند که نمی‌توانند بخوانند و بنویسند، بلکه کسانی هستند که نمی‌توانند آموخته‌های کهنه خود را دور بریزند و دوباره بیاموزند.»

پس برای عقب نماندن از قطار پرشتاب فناوری باید خود را با تغییر و تحول جهان علم هماهنگ کنیم. باید به نوسازی دانسته‌های تاریخ گذشته خود مبادرت ورزیم و به بازآموزی و به‌روز شدن بپردازیم.

 

برگرفته از کتاب «خلاقیت در عمل، چگونه می‌توانم فردی خلاق باشم؟»

این مقالات را هم بخوانید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود | ثبت نام
شماره موبایل یا پست الکترونیک خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
درخواست بازیابی رمز عبور
لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ایمیل بازیابی ارسال شد!
لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد