آموزش خلاقیت در شما تغییری ایجاد نخواهد کرد!

شاید تعجب کنید ولی این واقعیتی است که نه تنها در مورد آموزش خلاقیت، بلکه در مورد هر آموزش دیگری هم صادق است. در بهترین شرایط، آموزش فقط دانش افراد را در خصوص موضوع آموزشی افزایش می‌دهد.

وجود خیل فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که عملا هیچ مهارتی حتی در زمینه رشته تحصیلی خود ندارند و اغلب با بیکاری دست و پنجه نرم می‌کنند، گواه این مدعاست.

بسیاری از ما در کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی مختلف شرکت می‌کنیم و حتی مدرک قبولی در دوره آموزشی را هم می‌گیریم. مدارکی که فقط به درد قاب کردن و البته استفاده در رزومه می‌خورد! بدون این که موضوع آموزشی را کاملا درک کرده باشیم و یا آن را بتوانیم به عنوان یک مهارت، عملا مورد استفاده قرار دهیم.

باید به این نکته توجه داشت که «آموزش دیدن» (Training) و «یاد گرفتن» (Learning) دو مقوله متفاوت و متمایز هستند. ما با یاد گرفتن می‌توانیم برای تغییر رفتار و استفاده از آموخته‌ها گام برداریم. در بسیاری از اوقات آموزش باعث یادگیری نمی‌شود و در برخی اوقات هم ممکن است ما بدون شرکت در دوره‌های آموزشی به تجربه کردن و یادگیری اشتغال داشته باشیم.

البته آموزش هم می‌تواند باعث تغییر شود، ولی به شرط آنکه با یادگیری و به کار بستن آموزه‌ها همراه باشد. درواقع آموزش وقتی با ارزش است که با یادگیری همراه باشد. یادگیری نیز زمانی ارزشمند است که با عمل و تغییر رفتار توام شود. در این بین هر دو عامل آموزش دهنده و یادگیرنده در کیفیت یادگیری موثرند. بنابراین از طرفی نحوه آموزش خلاقیت و ارائه مطلب و از جانب دیگر فعالیت فرد یادگیرنده در طی فرآیند آموزش در نتیجه حاصل از آن دخالت مستقیم دارد.

از قول کنفوسیوس نقل می‌شود:

«آنچه را می‌شنوم، فراموش می‌کنم.

آنچه را می‌بینم، به خاطر می‌سپارم.

آنچه را انجام می‌دهم، درک می‌کنم.»

یادگیری می‌تواند فعال یا غیرفعال باشد. این موضوع در هرم یادگیری با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گرفته و سهم هر یک از مولفه‌ها در یادگیری مشخص شده است:

در یادگیری غیرفعال و فعال چه درصدی از مطالب را یاد می‌گیریم؟

همان‌طور که در هرم فوق دیده می‌شود، هر چه نوع آموزش از جمله آموزش خلاقیت ملموس‌تر می‌شود، به همان نسبت درصد یادگیری مطالب نیز افزایش پیدا می‌کند. در قاعده هرم حتی یاد دادن هم نوعی یادگیری تلقی شده، یادگیری که بیشترین درصد را در مقایسه با سایر روش‌ها به خود اختصاص داده است.

بنابراین برای دستیابی به نتیجه مطلوب در یادگیری خلاقیت باید ضمن اینکه به‌طور کاملا فعال به یادگیری پرداخت، حتی‌الامکان از روش‌های آموزشی سمعی-بصری و به قولی چند رسانه‌ای سود برد.